2023 Autor: Jake Johnson | [email protected]. Zadnja izmjena: 2023-05-24 23:12
Početkom 19. veka bilo je poznato dovoljno elemenata i jedinjenja da ih je bilo potrebno klasifikovati kako bi se olakšalo njihovo razumevanje i proučavanje.
Od početka se znalo za postojanje porodica elemenata koji dijele svojstva i sličnosti jedni s drugima, naslućujući da mora postojati prirodni zakon koji bi težio grupiranju i logičkom povezivanju elemenata. Potraga za ovim zakonom je puna pokušaja, kao što su Döbereiner trijade, oktave Newlandsa, charcourtois zemljani vijak, itd., svi oni generalno se zasnivaju na dva osnovna kriterijuma:
- Sličnost fizičko-hemijskih svojstava elemenata
- Odnos između svojstava i nekih atomskih karakteristika kao što je atomska masa.
Mnogi pokušaji da se pronađu način grupisanja ili klasifikacije elemenata, bilo zbog njihove originalnosti ili zbog njihovog uspjeha, zaslužuju priznanje, a to je slučaj Döbereiner Triads.
Döbereinerove trijade, bio je jedan od prvih pokušaja klasifikacije hemijskih elemenata, prema sličnosti svojstava, u odnosu na njihove atomske težine. Ovu klasifikaciju napravio je Johann Wolfgang Döbereiner, njemački hemičar, koji je između ostalog proučavao i fenomen katalize.
Döbereiner je 1817. godine proglasio sličnost između svojstava nekih grupa elemenata, koje su progresivno varirale od prve do posljednje. Dvadeset godina kasnije, 1827. godine, on je istakao postojanje drugih grupa od tri elementa, koji su pratili sličan odnos jedan prema drugom.
Ove grupe su bile:
- Hlor, brom i jod
- Sumpor, selen i telur
- litijum, natrijum i kalij
Ove grupe elemenata, grupisane tri po tri, bile su poznate kao trijade.
Ove grupe od tri su se nastavile nalaziti, sve dok 1850. godine nije bilo poznato oko 20 trijada.
Döbereiner je pokušao da poveže svojstva i hemijske sličnosti elemenata i njihovih jedinjenja, sa atomskim karakteristikama svakog od njih, što su u ovom slučaju bile atomske težine, videći veliku sličnost između njih, i progresivna i postepena varijacija od prve do treće ili poslednje trozvuke.
U klasifikaciji trijada (poređaj tri elementa), njemački hemičar je pokušao objasniti da je prosječna atomska težina elemenata pronađenih na ekstremima trijada slična atomskoj težini elemenata koje su oni nalaze se u sredini trozvuka. Na primjer: trijada hlor, brom i jod imaju 36, 80 i 127 respektivno, što se atomske težine tiče. Ako napravimo zbir ekstrema, odnosno 36+127 i, zauzvrat, podijelimo ga sa 2, rezultat je 81, ili ono što je isto, abroj blizu 80, što je slučajno atomski broj elementa u sredini, odnosno broma, činjenica zbog koje se savršeno uklapa u redoslijed trijade.
