2023 Autor: Jake Johnson | [email protected]. Zadnja izmjena: 2023-05-24 23:12
Na Zemlji postoje različita jedinjenja neorganskog porekla i organska, ali dok neorganska jedinjenja, budući da su sastavljena od jednostavnih molekula, uglavnom njihovi sastojci nemaju tendenciju da nestanu ili da se menjaju, U slučaju organskih jedinjenja, kada su u atmosferi, nakon oslobađanja, oni imaju tendenciju oksidacije dajući CO2 i vodu. Postoje i slučajevi u kojima je supstanca očuvana i ne mijenja se kada se nalazi u okruženjima siromašnim kisikom, kao što su nafta ili ugalj.
Čak i znajući da su transformisani na ovaj način, od četrdesetih godina počinje upotreba spojeva koji su imali veliku stabilnost, zbog čega se nisu tako lako degradirali, to je uzrokovalo da se prilikom unošenja u atmosferu ili životnu sredinu, postaju glavni zagađivači, koji su postali poznati kao postojani zagađivači.
Stabilnost ovih organskih jedinjenja je zbog posedovanja atoma hlora kao supstituenata, koji im daju veliku hemijsku stabilnost, jer imaju veliku zapreminu, čine molekul praktično zatvorenim i zaštićenim od mogućeg napada koji ga može zarđati.
Velika većina ovih vrsta jedinjenja sintetizirana je i uvedena u svakodnevnu upotrebu kao pesticidi, a to je slučaj, na primjer, insekticida DDT,lindan, aladrin, mirex, endrin itd. U slučaju heksaklorobenzena, koristio se kao fungicid, a proizvodi se i danas kao nusproizvod u industriji i proizvodnji nekih organskih rastvarača. U slučaju PCB-a, odnosno polikloriranih bifenila, oni su sintetizirani kako bi se koristili kao dielektrici za transformatore, visoko stabilna ulja, usporivači plamena, itd. Mnoga od ovih jedinjenja proizvedena su kao čisti proizvodi, ali generalno ista proizvodnja i upotreba preferiranih mešavina između njih (kao što su toksafeni), dajući tako veći broj jedinjenja u životnu sredinu.
U nekim slučajevima, spojevi su doveli do stvaranja različitih proizvoda, kao što je slučaj DDT, koji su transformirani u DDE, doprinoseći povećanju postojanih zagađivača u ekosistemu.
Takođe vredi pomenuti supstance kao što su dioksini i dibenzofurani. Ova jedinjenja se ne proizvode, već nastaju zahvaljujući drugim vrstama procesa, kao što je, na primer, sagorevanje nekih materijala organskog tipa koji imaju atome hlora u svojoj strukturi (praktično svaka smeša ima određenu količinu, ma koliko mala, navedenog elementa), ili čak u procesima industrijskog tipa kao što je u industriji papira, u njegovom izbjeljivanju.
policiklički aromatični ugljovodonici (PAH), su grupa ugljovodonika koji nemaju atome hlora u svojoj strukturi, ali susastavljene od spojenih benzenskih prstenova, što im daje veliku hemijsku stabilnost, budući da im daju tipična svojstva zagađivača perzistentnog tipa. Ovi proizvodi se uglavnom proizvode sagorevanjem (bilo iz automobila, termo industrije, itd.).
Zagađujuća organska jedinjenja ovog tipa su takođe obično toksična, rastvorljiva u mastima i često isparljiva, što im omogućava da putuju kroz atmosferu i akumuliraju se u lancu ishrane, izazivajući neželjene, pa čak i štetne efekte za različite organizme, iako živi daleko od područja gdje je dotični zagađivač proizveden.
Upravo zbog toga je danas upotreba velike većine jedinjenja ove vrste potpuno zabranjena, što jasno precizira sporazum koji su potpisale evropske zemlje (Stokholmska konvencija), u kojem se obavezuju da će smanjiti ili čak i iskorijeniti različite emisije zagađujućih organskih jedinjenja, kao i istražiti aspekte i negativne efekte navedenih jedinjenja na zdravlje, bilo čovjeka ili samu planetu.
U nešto više od 60 godina nakon uvođenja i upotrebe određenih organskih jedinjenja, morale su se preduzeti drastične mjere kako bi se pokušalo iskorijeniti iz upotrebe zbog njihovih potencijalno zabrinjavajućih negativnih efekata.
Treba napomenuti da ova jedinjenja nisu stvorena ili osmišljena sa zlobom, jer je čak i izumitelj DDT-a dobio Nobelovu nagradu, postavši supstanca koja se koristi kaoprilično efikasan insekticid, čak i spašava živote, jer je važan u eliminaciji komaraca koji prenosi bolest malarija, kao i pomaže u očuvanju prostora u prirodi, jer u močvarnim i vlažnim područjima, gdje Za bolesti poput malarije bilo je poznato da su endemske, u 18., 19. veku, pa čak i početkom 20. veka, smatralo se da je jedino rešenje za iskorenjivanje ovog problema isušivanje ovih područja, što bi dovelo do nepovratni gubitak ovih područja prirode.
DDT nam je danas omogućio da uživamo u draguljima prirode, pa čak i u područjima za koja danas ne mislimo da su mogli biti izvor zaraze, ali da nisu, jednostavno zahvaljujući upotrebi u njegovo vrijeme, navedenog insekticida.
Široko rasprostranjena upotreba DDT-a širom svijeta učinila je da on postane dio lanaca ishrane, jer se nalazi akumuliran u većini organizama višeg tipa, a da se u potpunosti ne zna kakvi će biti njegovi efekti. Zabrana ovog jedinjenja je izvršena kada su se počeli javljati slučajevi obolelih ptica, na područjima koja su tretirana navedenom supstancom, što je dovelo do skoro istrebljenja nekih vrsta, ali najalarmantnije je bilo pronalaženje velikih koncentracija jedinjenja. organski u područjima gdje nikada nije korišten, pogađajući životinje kao što su polarni medvjedi ili kitovi.
Takođe mnoga druga organska jedinjenja izazvala su velika trovanja ljudi, kao nprčuveni slučaj Kurdistan, kada je zbog upotrebe pšenice tretirane hemijskim komponentama za njeno očuvanje, nastali nebrojeni slučajevi smrtnosti, malformacija i bolesti, čak i nakon ovog događaja nova bolest u lijek, poznat kao "porphyria turcica", zbog izlaganja kontaminantu i intoksikacije (u ovom slučaju heksaklorobenzenom). Nepotrebno je reći da je ovo jedinjenje danas potpuno zabranjeno.
Dakle, i društvo i naučnici trenutno imaju dva velika izazova u vezi sa organskim jedinjenjima, a oni nisu ništa drugo do poznavanje stvarnog uticaja koji oni proizvode na ekosisteme i naše zdravlje.
Proučavaju se procesi i mehanizam kojim se ova jedinjenja distribuiraju širom planete, pa čak i akumuliraju, kao i specifična svojstva koja na ovaj ili onaj način uzrokuju ova negativna ponašanja, kao npr., zagađivači se u mnogim slučajevima ne razblažuju, već se premeštaju sa jednog mesta na drugo, što ne okončava problem.
Nesumnjivo, iskorjenjivanje problema i rješavanje nastale štete bit će jedan od najvažnijih izazova naše budućnosti.
