2023 Autor: Jake Johnson | [email protected]. Zadnja izmjena: 2023-05-24 23:12
Jedna od najvećih zabuna koje ljudi imaju kada klasifikuju supstance leži u aspektima jednostavne supstance i čiste supstance.
Da bi nam ovo bilo jasno, bitno je da dobro razumijemo nekoliko stvari prije nego dostignemo ovu klasifikaciju:
Atom je fundamentalna, primarna jedinica koja čini materiju. Ono što mislimo je da se sva materija sastoji od atoma. Atomi se razlikuju jedan od drugog po atomskom broju (koji odgovara broju protona koje posjeduju).
Hemijski elementi, oni koje nalazimo u periodnom sistemu predstavljaju atome istog atomskog broja. Dakle, svi i bilo koji atomi koji predstavljaju, na primjer, osam protona i shodno tome imaju atomski broj Z=8, bit će atom elementa kisik.
Također znamo da se atomi kombinuju, vežu jedni s drugima, formirajući ono što nazivamo molekulima. Zapazimo da se molekul može, u principu, formirati "kombinacijom" bilo kojeg broja atoma bilo kojeg hemijskog elementa.
Hemijske supstance
Povezani atomi, odnosno molekuli, predstavljaju ono što nazivamo hemijskom supstancom, a svaka je identifikovana hemijskom formulom kao što je, na primer, H2O, koja predstavlja supstancu vodu i ukazuje da je njen sastav od dva atoma elementa vodika i jedan atomelement kiseonik.
Gledajući ovo, možemo uočiti nekoliko stvari:
O2 – je formula za supstancu kiseonik, sastavljenu od dva atoma, oba elementa kiseonik.
CO2 – je formula za supstancu ugljični dioksid, sastavljenu od tri atoma, dva su iz elementa kisika i jedan iz elementa ugljika.
C6H6 – je formula za supstancu benzen, sastavljenu od 12 atoma, od kojih je šest od elementa ugljika i šest od elementa vodonika.
Kada klasifikujemo supstancu, to možemo učiniti uzimajući u obzir:
1 – Broj atoma se očigledno odnosi na broj atoma koji ga čine, bez obzira na element koji svaki od njih predstavlja. Da vidimo:
Ar (gas argon) – monoatomski (jedan atom)
O2 (kiseonik), CO (ugljični monoksid), NaCl (natrijum hlorid) – dvoatomni (dva atoma)
CO2 (ugljični dioksid), H2O (voda), – triatomski (tri atoma)
I tako dalje
2 – Broj elemenata koji čine molekul: Pažnja, ovo nema nikakve veze sa brojem atoma. Da vidimo:
Ar (argon gas) – jedan element: argon
O2 (kiseonik) – jedan element: kiseonik
CO (ugljen-monoksid) – dva elementa: ugljenik i kiseonik
CO2 (ugljični dioksid) – dva elementa: ugljik i kisik
NaCl (natrijum hlorid) – dva elementa: natrijum i hlor
H2O (voda) – dva elementa: vodonik i kiseonik
Supstanca se klasifikuje kao jednostavna kada se njen molekul sastoji od jednog tipa elementa,bez obzira na broj atoma koje ima.
Supstance čiji se molekuli sastoje od dva ili više hemijskih elemenata nazivaju se jedinjenja. Vraćajući se na primjer imat ćemo:
O2 – Jednostavne supstance
CO, CO2, NaCl, H2O – složene supstance
Čiste supstance
Za razliku od onoga što bi ime moglo sugerirati, čiste supstance nisu one koje formira jedan atom (monatomski), niti jedan hemijski element (jednostavno). Supstance se smatraju čistima kada u uzorku nađemo samo molekule te supstance, bez drugih prisutnih.
Na primjer: u destilovanoj vodi nalazimo samo i isključivo molekule tvari vode (H2O). Čak i voda koja je troatomska molekula je složena (ima dva elementa H i O), ovaj uzorak je čista otopina.
Uzorci u kojima se nalaze molekuli više od jedne supstance nazivaju se mješavine.
Atmosferski vazduh je dobar primer mešavine u kojoj nalazimo nekoliko jednostavnih supstanci, kao što su N2, O2, H2, Ar i druga jedinjenja kao što su CO, CO2, itd.
Nadamo se da se koncepti jednostavnih i čistih supstanci više neće brkati, nakon ovog pokušaja da se oba koncepta razdvoje jasnim primjerima.
Važno je biti jasni oko oba koncepta, jer su oni dio osnove za dobro poznavanje hemije.
