Sadržaj:
2023 Autor: Jake Johnson | [email protected]. Zadnja izmjena: 2023-05-24 23:12
Nomenklatura i primjeri
Za aldehide:
Neki primjeri mogu biti:
Fizička svojstva
Na temperaturi od 25ºC, aldehidi sa jednim ili dva ugljenika su gasoviti, 3 do 11 ugljenika su tečni, a ostali su čvrsti. Najjednostavniji aldehidi su prilično rastvorljivi u vodi i nekim nepolarnim rastvaračima.
Takođe imaju oštre i općenito neugodne mirise. Sa povećanjem molekularne mase, ovi mirisi postaju manje jaki dok ne postanu prijatni u terminima koji sadrže od 8 do 14 ugljenika. Neki od njih nalaze svoju upotrebu čak i u parfimeriji (posebno u aromatici).
Karboksilna grupa daje znatan polaritet aldehidima i stoga imaju višu tačku ključanja od drugih jedinjenja uporedive molekulske težine.
U međuvremenu, ne formiraju se intermolekularne vodonične veze, jer one jedva sadrže vodonik vezan za ugljik. Upoređujući ketone sa izomernim aldehidima, ketoni imaju višu tačku ključanja i bolje su rastvorljivi u vodi, jer su njihovi molekuli polarniji od molekula aldehida.
Hemijska svojstva
Aldehidi i ketoni su prilično reaktivni u pojavi visokog polariteta generiranog karboksilnom grupom, koja služi kao mjesto adicijenukleofilni i povećavaju kiselost atoma vodika vezanih za α-ugljik (ugljenik vezan direktno za karboksil). U odnosu na ketone, aldehidi su mnogo reaktivniji. Kako karbonilna grupa daje molekuli planarnu strukturu i dodavanje nukleofilnog reagensa može se dogoditi na dva mjesta, odnosno da je kontaktna površina veća, što olakšava reakciju.
Ovo omogućava stvaranje racemata (mješavina enantiomera), u slučaju da je ugljik asimetričan.
Drugi faktori utiču na reaktivnost aldehida i ketona i su intenzitet polariteta između C i O i zapremina grupe(a) vezanih za karboksil.
Indukcijske grupe +I smanjuju elektronski nedostatak ugljika i posljedično smanjuju njegov afinitet za nukleofilne reagense (:Nu), odnosno, reakcija nukleofilne adicije je teža.
Već -I indukcijske grupe povećavaju elektronski nedostatak u ugljiku i posljedično povećavaju njegov afinitet za nukleofilne reagense, odnosno nukleofilna adicijska reakcija je lakša.
Što se tiče zapremine grupe(a) povezanih sa karboksilom, lakša će reakcija biti manja što su ove grupe manje, zbog manje stearinske smetnje (olakšava aproksimaciju nukleofilnog reagensa ugljeniku).
Također brzina reakcije raste proporcionalno intenzitetu polariteta karboksilne grupe, budući da će djelomični naboj biti intenzivnijipozitivan na ugljik, to je veći njegov afinitet kao nukleofila.
