2023 Autor: Jake Johnson | [email protected]. Zadnja izmjena: 2023-05-24 23:12
Hagana je inherentni dio samog formiranja Države Izrael. Njegovo samo ime, "odbrana" na hebrejskom, daje nam ideju o misiji za koju su muškarci i žene koji su je formirali početkom 20. veka verovali da imaju.
Hagana je bila najvažnija paravojna organizacija među Jevrejima naseljenim u Palestini, kada je bila dio britanskog mandata. Bilo je toliko važno da sada moćna izraelska vojska potječe direktno iz ove organizacije.
Stvaranje grupe dogodilo se 1920. godine, kao nastavak druge milicije zvane Hashomer, stvorene 1909. godine. Hašomer je bio sačinjen od jevrejskih imigranata, koji su se vojno organizovali da bi se branili od napada beduinskih stanovnika oblasti i koji su neprijateljski posmatrali dolazak ovih talasa.
Istu Haganu sačinjavali su stanovnici kibuca koji su osnovani u tim zemljama u prvim decenijama veka. Arapski napadi na ova naselja 1920. godine doveli su do stvaranja ove grupe, koja je tvrdila da brani jevrejske interese. To je dijelom uzrokovano stavom britanskih snaga, koje nisu htjele da se miješaju u borbe između dva grada koja su bila sporna na tom području. Tako su, nakon napada u Jerusalimu, Jafu, Hebronu i Haifi, jevrejske vođe nastavili da se organizuju, iako su u početku više ličili na entiteteautonoman, bez centralne direktive.
Ovaj period je trajao do 1929. godine, godine u kojoj su se dogodili novi nasilni sukobi, u kojima su ubijena 133 Jevreja i 116 Arapa. Ovo, plus napad na grad Hebron, doveli su do toga da Hagana promijeni svoju ulogu. Postala je prava tajna vojska, sa hiljadama pripadnika. Ne samo iz Kibuca, već i mladih ljudi iz gradova.
Slično, od oružja za samoodbranu koje su posjedovali u svojim naseljima, počeli su kupovati sofisticiranije oružje i sami proizvoditi neke vrste eksploziva.
Ova vojska je toliko porasla da je 1936. godine već imala 10.000 ljudi u svojim redovima, pored još 40.000 u rezervi.
Te godine, kada je izbila Velika arapska pobuna, dogodilo se njihovo "krštenje" kao manje-više regularna vojska. Iako Britanci nisu dali zeleno svjetlo za njegovu legalizaciju, istina je da su više puta oba tijela udružila snage u pokušaju da kontrolišu pobunu.
Borba Hagane do 1940-ih bila je obilježena takozvanom Havlagá politikom (samoograničavanje). U stvari, ova politika je ono što dovodi do podjele nekoliko radikalnijih grupa, kao što su Irgun ili Stern, koje počinju da vrše napade na britanske i arapske snage.
U međuvremenu, Britanci još jednom uvježbavaju jedan od svojih karakterističnih pokušaja da izgledaju dobro sa svima. Tako je 1939. godine, da bi uvjerio Arape, donio zakon o okončanju legalne imigracije Jevreja u Palestinu.
Jevreji su se borili protiv toga prevaromda mogu nastaviti dolaziti u Palestinu. Moramo imati na umu da je u isto vreme izbio Drugi svetski rat, koji je Jevreje ostavio u prilično kompromitovanom položaju.
S jedne strane, njegova borba protiv Hitlera bila je očigledna, ali s druge strane, njegovi sami saveznici u toj borbi bili su njegovi neprijatelji u Palestini. Ben-Gurion, predsjednik Jevrejske agencije, izrazio je ovu dilemu na sljedeći način: „Moramo se boriti protiv Hitlera kao da ne postoji Bijela knjiga (zakoni koji su zabranjivali emigraciju u Palestinu), a protiv Bijele knjige moramo se boriti kao da ne postoji rat."
Hagana je u međuvremenu, osim što je pokušala da zaobiđe britanske zakone o imigraciji, pristala da sarađuje u borbi protiv nacista. Tako su stvorene potpuno jevrejske jedinice unutar britanske vojske, koje su se borile uglavnom u sjevernoj Africi i bile su sastavljene od mnogih ljudi iz pokreta.
Međutim, kada se rat završio, situacija se preokrenula. Spomenuti radikalni pokreti i sama Hagana počinju razvijati terorističke akcije protiv Britanaca. Od sabotaže na željezničke objekte ili protiv policije, do napada krvavih poput onog koji se dogodio 1946. godine, kada je Irgun postavio bombu u hotel u Jerusalemu gdje se sastajao britanski generalštab. Posljedice su katastrofalne: stotinu ljudi, uključujući Arape, Engleze i Jevreje, gine u napadu, a jevrejske vođe postaju dio lista traženih terorista.
Također napadaju arapske gradove, poput DeiraYassin, gdje je ubijeno dvije stotine Palestinaca ili ubistvo Irguna švedskog Bernadottea, poslatog od strane UN-a u to područje, koji je upravo prijavio uništenje 400 palestinskih sela.
Konačno, 1948. godine, dvije sedmice nakon stvaranja Izraela, Hagana postaje vojska nove države. To je izazvalo povremene sukobe sa Irgunom, jer zakon nije dozvoljavao postojanje bilo koje druge oružane organizacije.
