2023 Autor: Jake Johnson | [email protected]. Zadnja izmjena: 2023-05-24 23:12
George Habash je jedan od onih kontroverznih likova u istoriji, popularan heroj za neke i terorista za druge. Ono što je sigurno jeste da je, kao osnivač Narodnog fronta za oslobođenje Palestine, odigrao važnu ulogu u događajima koji su se dešavali na nemirnom Bliskom istoku od 20. veka
Habash je rođen u Lidi 1927. godine. U to vrijeme, njegov rodni grad je bio dio Britanskog mandata Palestine, dok se danas nalazi, pod imenom Lod, u Izraelu.
Mladi Habash, iz bogate hrišćanske porodice, imao je prilike za akademsku obuku koja verovatno nije bila uobičajena u tom području tokom tih godina. Briljantan student je izabrao da studira medicinu na Univerzitetu u Bejrutu.
Međutim, njegovu budućnost će obilježiti rat 1948. Habash je bio u posjeti svojoj porodici u Lyddi kada se dogodila invazija na grad, koji je bio u rukama Jordana i Arapske oslobodilačke armije. Hebrejska vlada nije bila ograničena na osvajanje: deset hiljada arapskih stanovnika je proterano iz grada, uključujući i njihove roditelje. Ovo prisilno izgnanstvo je bilo i prilično bolno, jer su prognanici morali da odu kroz liniju fronta, sa desetinama mrtvih. To je bilo ono što je kasnije nazvano Marš smrti. Taj događaj, koji se dogodio 13. jula 1948. godine, premaista stvar koja ga je navela u oružanu borbu, iako bi za to trebalo nekoliko godina.
Kao i mnogi drugi, porodica je izgubila sve kada su postali izbjeglice, a još više kada je Izrael legalizirao pljačku "Zakonom o imovini u odsustvu", kojim je eksproprisana imovina onih koji su pobjegli.
Habash je, međutim, nastavio da studira u Bejrutu. Tamo je uspeo da diplomira kao broj 1 svog kursa. Iste 1951. godine odlazi u Aman, gdje zajedno sa kolegom studentom, Wadie Haddad, osniva pedijatrijsku kliniku. Na isti način, počeo je da učestvuje u podršci palestinskoj stvari: prvo kao lekar u izbegličkim kampovima koji su postojali u Jordanu, a kasnije je napravio korak dalje i osnovao, takođe, zajedno sa Hadadom, arapski nacionalistički pokret. Ova grupa, kao i mnoge druge u tim godinama, bila je pod jakim uticajem panarapističke i socijalističke ideologije predsednika Nasera.
Nekoliko godina kasnije, MNA je pokušala zadati svoj prvi veliki udarac: ništa manje od svrgavanja jordanskog kralja Huseina, koji je bio u sukobu s različitim palestinskim frakcijama na svojoj teritoriji. Ustanak nije napredovao i Habash je morao da ide u ilegalu sve dok se konačno nije vratio u Bejrut gde je pokušao da ponovo izgradi svoju grupu, koja je bila skoro raspuštena nakon neuspeha u Jordanu i raspada Ujedinjene Arapske Republike.
Tek 1967. godine, sa Šestodnevnim ratom, Habash je konačno postigao određeni značaj u amalgamaciji organizacija koje su činile palestinski otpor. PorazArap protiv izraelske vojske stvorio je, međutim, prve heroje među Palestincima, kao što su Arafat i njegova organizacija i sam Habash, budući da su oni prvi doveli moćni hebrejski vojni aparat u nevolju. To im je dalo određenu auru vodstva, što su oboje iskoristili.
Habash stvara od pepela MNA Narodni front za oslobođenje Palestine, koji je ubrzo okarakterisan svojim radikalizmom i svojim krvavim akcijama. PFLP je bila grupa koja je sebe nazivala marksističko-lenjinističkom i zagovarala oružanu borbu od početka do nestanka Države Izrael.
Neki od najkrvavijih napada koji se pripisuju PLO-u bili su djelo ove grupe. Još kasnih 1960-ih, otmice aviona i atentati bili su uobičajena pojava u PFLP-u. To je dovelo do određene distance od frakcije koju vodi Arafat, pragmatičnije u nekim svojim argumentima.
Habashu je malo smetalo njegovo neslaganje sa Arafatom i u septembru 1970. organizacija je otela četiri leta. To je imalo nesretne posljedice unutar arapskog svijeta, tačnije u Jordanu, gdje je još uvijek bilo smješteno vodstvo grupa koje su formirale PLO. Husein, zasićen borbama (unutrašnjim i vanjskim) Palestinaca, pokreće takozvani Crni septembar, žestoki napad na sve palestinske oružane frakcije koji ih prisiljava da napuste i traže novi štab, Liban.
Od tada možemo reći da je Habashova politička karijera opadala jer je gubio podršku međusvoj, koji je više volio Arafatovo vodstvo. 1972. godine, pored toga, počeo je da pati od zdravstvenih problema, zbog čega je izgubio kontrolu unutar PFLP-a.
Ovi problemi, međutim, nisu bili dovoljni da njegovo otuđenje od Arafata bude sve intenzivnije. Zapravo, PFLP se gotovo trajno distancirao od PLO-a, budući da Habash nije razmišljao o mogućnosti bilo kakvog dijaloga sa Izraelom.
Već 1980-ih njegovo zdravlje se još više pogoršalo i mlađe generacije su došle da kontrolišu njegovu organizaciju. Habash je živio u Damasku, koji također nije vidio Arafata blagonaklono, sve do 1992. godine kada se vratio u Aman. Tamo je doživio jedno od svojih najgorkih političkih iskustava: sporazum iz Osla.
Ove sporazume, kojima je stvorena Palestinska nacionalna uprava, Habash je vidio kao izdaju svog naroda. Jedna od njegovih poenta ga je povrijedila više od bilo koje druge: nepriznavanje mogućnosti da bi se palestinski prognanici širom svijeta mogli vratiti u zemlju koju su napustili od 1948. godine, upravo u situaciji koju je doživjela njegova porodica.
Habash, koji je uprkos gubitku stvarnog uticaja nastavio da obavlja funkciju generalnog sekretara PFLP-a, smenjen je 2000. godine. Od tada, pa sve do januara 2008. godine kada je preminuo od srčanog udara, Džordž Habaš, zv. Doktor od strane svojih ljudi, živio je u Amanu.
